Erdoğan kimlerle görüştü: Liderlerin Çin çıkarması

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi’ne katılmak üzere Çin’in Tiencin şehrine gitti.

Erdoğan’ı Binhay Uluslararası Havalimanı’nda, Çin Devlet Bakanı Ley Haycao, Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Selçuk Ünal ve elçilik personeli karşıladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve marjındaki ilk temasını Tiencin Konukevi’nde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yaptı. Bu görüşme, Erdoğan’ın 5 yıl aradan sonra Çin’e gerçekleştirdiği ilk ziyaret olması nedeniyle diplomatik açıdan ayrı bir önem taşıyor. Görüşmede Gazze’deki son gelişmeler, Ukrayna-Rusya savaşı ve Suriye’nin yeniden inşasına yönelik ortak adımlar masaya yatırıldı.

Görüşmeye, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Büyükelçi Selçuk Ünal da katıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün ayrıca Şi Cinping’in liderler onuruna vereceği akşam yemeğine iştirak edecek.

Erdoğan’ın zirve kapsamında birçok ülke lideriyle de görüşmesi bekleniyor. Kremlin tarafından yapılan açıklamada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Erdoğan’ın görüşmesi kesinleşti. Görüşmede Ukrayna savaşı, Karadeniz tahıl koridoru ve enerji iş birliği gibi konuların ele alınması bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve kapsamında, Pakistan Başbakanı Şerif’i kabul etti. Kabulde iki ülke ilişkileri, bölgesel, küresel konular ele alındı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin, Pakistan ile KKTC arasında ilişkilerin geliştirilmesinden memnuniyet duyduğunu, bu konudaki dayanışmayı takdirle karşıladıklarını belirtti

Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede, İsrail’in Gazze’de soykırım politikasını genişletmek istediğini, buna karşı Pakistan’la eş güdüm içinde çalışmaya devam edeceklerini de belirtti.

Yaklaşık 30 yıllık tarihinde en geniş katılımlı buluşmasına sahne olan bu yılki zirvede, Çin ve Hindistan liderlerinin de kritik bir görüşme gerçekleştirdiği bildirildi. Washington’un Hindistan’a yönelik yeni ticaret yaptırımlarının ardından Tiencin’de bir araya gelen Şi Cinping ve Narendra Modi, “rekabet değil ortaklık” mesajı verdi.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan zirvede yerini alırken İran’ın dinî lideri Ali Hamaney, yaptığı açıklamada Çin’e çağrıda bulundu.

İran ile Çin arasında Mart 2021’de imzalanan uzun vadeli stratejik işbirliği anlaşmasına işaret eden Hamaney, “İran ile stratejik anlaşmanın tüm boyutlarıyla uygulanması bunun önünü açacaktır” ifadelerini kullandı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le de bir araya gelen Xi, Azerbaycan ile enerji ve dijitalleşme alanlarında iş birliğini genişletme, Çin mallarının Trans-Hazar güzergâhıyla taşınmasını artırma konularına vurgu yaptı.

Şi Cinping, “Bir Kuşak, Bir Yol” projesi kapsamında iki ülke arasındaki ortaklığın daha da güçlendiğine de dikkat çekti.

Çin resmi basınının duyurduğuna göre, Çin ve Ermenistan ikili ilişkilerini stratejik ortaklık seviyesine çıkardı. Görüşmede Şi Cinping, iki ülkenin birbirlerine olan desteklerini daha da pekiştirmesi ve tüm alanlarda işbirliğini derinleştirmesi gerektiğini vurguladı.

Şanghay İşbirliği Örgütü, 1996’da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından “Şanghay Beşlisi” olarak kuruldu, 2001’de Özbekistan’ın katılımıyla bugünkü adını aldı.

Daha sonra Hindistan, Pakistan, İran ve Belarus’un üyeliğiyle üye sayısı 10’a yükseldi. Moğolistan ve Afganistan gözlemci statüsünde bulunurken, Türkiye’nin de aralarında olduğu 14 ülke “diyalog ortağı” olarak örgüt toplantılarına katılıyor.

Çin basınına göre zirveye katılan liderlerin bir bölümü Çarşamba günü Pekin’de düzenlenecek askeri geçit törenini izleyecek. Törene Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un da iştirak etmesi bekleniyor.