Gıda Güvenliği ve Salmonella: Uzmanların İpuçları
İzmir’de kumpir yedikten sonra fenalaşan ve hastaneye kaldırılan bir kişinin, salmonella bakterisi nedeniyle hayatını kaybetmesi, gıda güvenliğini bir kez daha ön plana çıkardı. Ancak, bu bakterinin bulaşma şekilleri ve korunma yolları konusunda bilgi sahibi olmak, enfeksiyon riskini azaltabilir. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Acar, bu konuda merak edilenleri anlattı.
Ali Acar
SALMONELLA NEDİR?
Salmonella, insan ve hayvan bağırsaklarında yaşayan bir bakteri türüdür. Genellikle gıda kaynaklı ishal ve tifo hastalığına sebep olur. Bu bakteriler, çoğunlukla kontamine yiyecek veya su aracılığıyla vücuda girer. Bakteri kaynaklı enfeksiyonlar genellikle ani başlayan ateş, karın ağrısı, ishal ve mide bulantısı gibi belirtilerle kendini gösterir.
NASIL BULAŞIR?
Salmonella bakterileri, çoğunlukla kontamine gıdalar aracılığıyla vücuda girer. Çiğ veya az pişmiş et, yumurta, kümes hayvanları ve süt gibi hayvansal ürünler genellikle bulaşma riski taşır. Bu nedenle, bu tür gıdaların tüketiminden önce iyi pişirilmesi önemlidir. Ayrıca, hijyen kurallarına uyulmaması durumunda, insanların dışkısıyla kirlenmiş objelere temas sonrası ellerin ağıza götürülmesiyle de bulaşabilir.
EN RİSKLİ GIDALAR
Salmonella genellikle hayvansal kaynaklı kontamine gıdalardan bulaşır. Özellikle çiğ veya az pişmiş yumurta, tavuk eti ve pastörize edilmemiş sütler, en riskli gıdalar arasındadır. Ayrıca, gübre ile kirlenmiş yeşil sebzeler ve iyi yıkanmamış meyve/sebzeler de bulaşma riskini artırabilir.
Salmonella enfeksiyonlarının belirtileri genellikle başlangıçta ateş, karın ağrısı, ishal ve mide bulantısı şeklindedir. Bu belirtiler genellikle bakterinin vücuda girmesinden sonra 6-72 saat içinde ortaya çıkar ve enfeksiyon genellikle 2-7 gün sürer.
NASIL KORUNABİLİRİZ?
Salmonella enfeksiyonundan korunmanın en etkili yolu, gıdaları en az 65°C’de 5-6 dakika boyunca pişirmektir. Ayrıca, çiğ süt ve yumurta tüketiminden kaçınılmalı, pastörize veya kaynatılmış süt tercih edilmelidir. Yumurta ve çiğ yumurta içeren ürünler buzdolabında saklanmalı ve mümkün olan en kısa sürede tüketilmelidir.
Özellikle evcil hayvanlarla temas sonrası eller iyice yıkanmalı ve suyun güvenliği konusunda şüphe varsa, kaynatılarak içilmelidir. Evde, yemek hazırlarken dikkatli olunmalı, çiğ et ve sebzeleri ayrı tahtalarla kesilmeli ve eller sık sık yıkanmalıdır.
ÖNERİLER
Açıkta satılan yiyeceklerden kaçının ve hijyen kurallarına dikkat edin. Restoranlarda yemek yerken, yiyeceklerin hijyeninden emin olun ve gıdaların sağlıklı bir şekilde pişirildiğinden emin olun. Market alışverişlerinde dikkatli olun ve bozulabilir ürünleri son almaya özen gösterin.
Salmonella enfeksiyonları genellikle hafif seyirli olmakla birlikte, risk grubundaki bireyler için ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, hijyen kurallarına uymak ve gıda güvenliğine dikkat etmek hayati önem taşır.
