Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir dönüşü uçakta gazetecilere yaptığı açıklamalarda TL’nin değer kaybına yönelik sözleri sosyal medyada gündem oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cezayir ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilere yaptığı “Yani Türk Lirası’nın reel olarak değer kaybettiği süreç sona gelmiştir. Özetle Türk Lirası’nın reel olarak değer kazanma ihtimali yüksektir” açıklaması sosyal medyada yorumlara neden oldu.
Yorumlara geçmeden, Erdoğan’ın TL açıklamasındaki detayı da incelemekte fayda var: “Reel” değerden bahsediliyor.
TL’nin reel değeri enflasyondan arındırılmış olarak bakıldığında ve son yılların kur politikaları eşliğinde; TL’nin reel değerinin yükseldiği doğru.
Kısaca anlatmak gerekirse, reel efektif kur artışı, Türk Lirası’nın değer kazandığını, diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının arttığını gösteriyor. Bu da özellikle dolarda, kurun serbest bırakılması tartışmalarına dayanıyor.
Türk Lirası reel döviz kuru endeksi, üst üste üçüncü ayda da artış göstererek son 5 ayın en yüksek seviyesine geldi. Mealen, kur, enflasyondan hızlı yükselmeyince TL de ‘reel’ olarak değer kazanıyor.
Sosyal medya yorumlarına bakıldığında, bazı uzmanlar böyle olması gerektiğini söylerken,
Kimileri de detayı atlayarak TL’nin son yıllardaki durumuna göz attı.
Özellikle 2021 yılı sonlarından başlayan kurdaki tırmanış,
KKM ile frenlenirken,
Ekonomistlerin “arka kapı satışları” olarak niteledikleri,
Kurda “kontrollü salınım” da bir yandan enflasyonla mücadele çerçevesinde devam ediyor.
2021 yılında yüzde 78 oranında yükselen dolar/TL yıl içinde 18,40 ile zirve yapmıştı.
2022 yılındaysa kur yüzde 41 yükselirken, kontrol söylemleri artmış, faiz indirimleri sürmüş ve enflasyon yüzde 64’ün üzerinde yılı tamamlamıştı.
Ekonomi yönetiminin hesapladığı OVP’de de kur beklentileri açıklanırken, 2023 yılında ortalama 23,9 tahmin edilirken, 2024 için 36,8 TL, 2025 için 43,9 TL ve 2026 için de 47,8 TL öngörüldü.
Tüm bu hesaplamalarda değer kaybını sürmesi bir yana “reel” değer bir yana.
